Yaanyadu waa khudaar laga heli karo guri kasta, si fududna loo beeran karo. Sannadihii u dambeeyay waxaa aad u kordhay isticmaalka yaanyada kadib markii ay bateen qaababka loo isticmaalo sida in cabitaan laga sameeyo, kaas oo aad ugu roon caafimaadka.
Cabitaanka yaanyada waxaa ka buuxo fitamiinno, macdano iyo walxo kale oo caafimaadka muhiim u ah. Yaanyada waxaa laga helaa maadada “Lycopene” oo ka qeyb qaadata caafimaadka wadnaha, lafaha iyo yaraynta khatarka kansarka qanjirka ragga ee borostaatada, Waxay kaloo maadadani la dagaallantaa sunta jirka ku jirto.
Halkaan waxaan ku soo gudbinaynaa faa’iidooyinka caafimaad ee laga helo cabitaanka yaanyada. Sii akhri.
Hoos u dhista kolestaroolka:
Cabitaanka yaanyadu waxa uu caawiyaa yaraynta heerka dufanka jirka ee sarreeya, kaas oo horseedi kara gufeysanka halbowlayaasha dhiigga iyo cudurka faaligga. Yaanyadu waxa ay jirka ka caawisaa in uu yeesho awood uu ku burburin karo sunta cuntada ka samaysanta, waxayna taasi hoos u dhigaysaa heerka dufanka.
Maaraynta macaanka:
Buurnidu waxyaabaha sababa cudurka macaanka, yaanyadu waxay yaraysaa heerka dufanka dhiigga, iyo heerka glucose-ta, taas oo wanaajisa shaqada dheecaanka insulin-ta ee dadka macaanka qaba.
Difaaca jirka:
Cabitaanka yaanyada waxaa ku badan maadooyinka sunsaarista sida lycopene iyo beta-carotene kuwaas oo xoojiya awoodda difaaca jirka iyo ka hortagga xanuunnada difaaca jirka ee khalkalsan.
Ka hortagga cudurka kansarka:
Maadadda Lycopene ee yaanyada ku jirto oo ah nafaqo isla markaana ah tan sababta midabka guduudan ah ee yaanyada waxa ay jirka u leedahay faa’idooyin caafimaad oo ay ka mid tahay in ay yarayso khatarta cudurka kansarka khaaasatan kansarka sambabada, kansarka caloosha, kansarka naasaha iyo kansarka ku dhaca qanjirka ragga borostaatada.
Caafimaadka wadnaha:
Maadadda Lycopene ee aynu soo sheegnay in ay yaanyada ku jirto waxay kaloo leedahay faa’ido ah in ay xakamayso khatarta ah in qofka ay ku dhacaan cudurrada wadnaha. Waxaa kaloo yaanyada ku jira fitamiinno iyo aasidhyo yareeyaa heerka kolestaroolka dhiigga raaca iyo heerka glucose-ta kuwaas oo ka mid ah sababaha keena cudurrada wadnaha.
Miisaan dhimista:
Cabitaanka yaanyadu waxa uu ka mid yahay waxyaabaha guba dufanka ku aruurta jirka, waxaa ku yar kalooriska, waxaana uu si wayn u caawiyaa miisaan dhimista.
Daawaynta niyad jabka iyo walwalka:
Yaanyada waxaa ku jira lycopene iyo maado kale oo loo soo gaabiyo “GABA” oo u shaqaysa sida dhambaal-sidayaasha maskaxda (Neurotransmitters). Waxaa la ogsoon yahay in labadaan maado ay yareeyaan xaaladaha nafsiga ah sida niyad jabka, walwalka iyo dareen is bed bedal khaasatan dumarka ku jira xilliga dhalma joojinta.
Ka hortagga fuuqbaxa:
Cabitaanka yaanyada waxaa ku badan biyaha, sidaas darteed jirka ayuu waraabiyaa waxaana uu ka ilaaliyaa biyo la’aanta iyo fuuq baxa.
Ka hortagga lafo-beelka:
Lafa beelka (osteoporosis) waa xanuun ku dhaca lafaha, waxuu sababaa in awooda lafahu ay daciifaan ama ay khafiifaan taasoo keeni karta in laftu ay jabto xataa hadii inyar la qaloociyo. Maadada lycopene oo ah sunsaare waxay la dagaallanta waxa loo yaqaanno “oxidative stress” waxayna yareeysaa halista xanuunka lafo beelka oo dumarka ku badan. Booqo dhaqtar hadii aad gaartay xiliga dhalma joojinta oo aadna isku aragtid lafo xanuun.
Ka hortagga calaamadaha duqnimada:
Maadooyinka sunsaarista ee ku jira cabitaanka yaanyada waxay la dagaallamaan waxa afka qalaad lagu yiraahdo “free radicals” oo ka qayb qaata soo shaac bixidda calaamadaha duqnimada. Cabitaankaan waxa uu daaweeyaa cilladaha maqaarka sida finanka iyo kor qallaylka.
The post Muhiimadda Caafimaad Ee Cabitaanka Yaanyada Iyo Cudurrada Lagu Daaweeyo appeared first on Daryeel Magazine.